Badanie to powinno się robić co najmniej raz na rok, ale warto by było ono wykonane podczas każdej wizyty ginekologicznej. Ultrasonografia narządu rodnego, wg. Rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, najlepiej jeśli wykonywana jest sondą przezpochwową. Jest to cienki sprzęt, który wkłada się w jednorazowej osłonce do pochwy. Taka ocena jest najbardziej rzetelna.
Istnieją jednak sytuacje, w których badanie takie nie jest możliwe, np:
- u kobiet, które nie zgadzają się na badanie przez pochwę,
- u kobiet, które jeszcze nie podejmowały stosunków seksualnych dopochwowych,
- u kobiet z wadami pochwy,
- u kobiet po operacjach lub radioterapii pochwy.
Wówczas badanie można wykonać przez odbyt lub przezbrzusznie.
Jak przygotować się do badania USG narządu rodnego?
- Do USG TV, czyli przezpochwowego, pacjentka powinna opróżnić pęcherz moczowy.
- Badanie takie wykonuje się na leżance, prosząc pacjentkę, by podłożyła złożone pięści pod pośladki, tak by miednica nieco się uniosła.
- Badanie USG narządu rodnego powinno wykonywać się od 5-10 dnia cyklu (pierwszy dzień cyklu to pierwszy dzień miesiączki), podobnie jak u Pań przyjmujących sekwencyjną hormonalną terapię zastępczą. Panie leczone hormonalną terapią zastępczą ciągłą nie muszą martwić się dniem cyklu podczas badania.
- USG narządu rodnego, wykonywane przezbrzusznie wymaga wypełnienia pęcherza moczowego. Zaleca się, by pacjentki na godzinę przed badaniem wypiły 1l niegazowanej wody.
Badanie to jest niezwykle ważne i trzeba je wykonać w każdej sytuacji kiedy występują niepokojące objawy takie jak: nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych, nieregularne miesiączki, ból w podbrzuszu, uczucie pełności czy guza w podbrzuszu. Oprócz tego regularne badanie pozwala na wczesne wykrycie wielu patologii - m.in. raka trzonu macicy czy guzów jajnika.
Jak często wykonywać badanie?
Badanie ultrasonograficzne w ciąży wykonuje się co najmniej 3 razy, jednak praktyka wskazuje, że robi się je częściej.
- USG do 10 tygodnia ciąży pozwala stwierdzić, że ciąża znajduje się w macicy, czy jest pojedyncza i jaki jest wiek ciążowy, czy płód żyje, ponieważ w I trymestrze ciąży często zdarzają się poronienia. Badanie takie wykonuje się sondą przezpochwową. Mamy czekają na nie z niecierpliwością, ponieważ chcą się przekonać czy faktycznie są w ciąży. USG wczesnej ciąży, jeśli nie ma niepokojących objawów, warto jednak robić najwcześniej od 6 tygodnia ciąży (6 tygodni od miesiączki), ponieważ wcześniej nie widać czynności serca zarodka i wywołuje to niepokój przyszłych mam. W pierwszym trymestrze ciąży lepiej unikać zbyt wielu badań USG. Do 10 HBD nie wolno używać tzw. dopplera, czyli „słuchać serduszka płodu”, które w tym czasie obrazuje się w inny, bezpieczny sposób.
- USG 11-13 tygodni ciąży+6 dni- potocznie nazywane badaniem USG „genetycznym”. Jest to niezwykle ważne badanie, ponieważ pozwala ocenić ryzyko występowania zespołów genetycznych. Jest trudniejsze technicznie od typowego badania, ponieważ wymaga tego, aby dzidziuś ułożył się w odpowiedni sposób. Nierzadko pacjentki proszone są wielokrotnie, aby wyszły z gabinetu i pochodziły, a na badanie wróciły po 20 minutach.
- USG 18-22 tygodnie „USG połówkowe”- drugie najważniejsze badanie USG w ciąży. Podobnie jak w 12 tygodniu wykonywane jest głowicą przezbrzuszną. W jego trakcie ocenia się wszystkie elementy budowy płodu. To wtedy jest czas na zachwycanie się stópkami dzidziusia
- USG w 30 tygodniu- wykonywane celem oceny wzrastania płodu
- USG po 40 tygodniu- w tym tygodniu ocenia się szacowaną masę płodu, ilość płynu owodniowego, łożysko.
Te wszystkie badania przysługują kobietom i powinny się ich domagać, dla bezpieczeństwa ich dzidziusia oraz ich samych.
lek. med. Maja Świetlicka
